شباهت‌ها و تفاوت‌های قدیمی‌ترین میدان لار با میدان امام اصفهان

میدان شهید نصیر‌ی‌لاری در مرکز بافت تاریخی شهر لار شباهت‌ها و تفاوت‌های زیادی با میدان امام(نقش جهان) اصفهان دارد.

به گزارش میلاد لارستان، میدان شهید نصیری لاری اولین و قدیمی ترین میدان در لارستان است.

این میدان، قبل از انقلاب به میدان بازار (بزال)، میدان قیصریه، کلاه فرنگی، ششم بهمن و بعد از انقلاب به میدان هفتم تیر، میدان خروس معروف بوده و اکنون، شهید نصیری لاری نام گذاری شده است.

شهرستان لارستان با مرکزیت لار در چهار راه اصلی گردشگری استان فارس قرار گرفته است. تحولات تا قرن چهارم هجری، مهم ترین اتفاق که از نقطه نظر شهرسازی در این دوره به وقوع می پیوندد، شکل گیری میدان اصلی شهر، به عنوان مظهر قدرت سیاسی است.

(قبل از احداث میدان شهید نصیری میدان اصلی شهر در ضلع شمالی قیصریه حوالی برکه آب فروشان بوده است.)

دو راستای اصلی در جهات اربعه در میدان مرکزی با یکدیگر تلاقی می کنند که در اطراف آن علاوه بر دیوان ها، مسجد اعظم (مسجد جامع) نیز قرار می گیرد و دهانه اصلی بازار به آن باز می شود. در گذشته به جای مسجد جامع، مسجد اعظم در میدان قرار داشته است با گنبدی بسیار بزرگ که اکنون بخش کوچکی از آن مسجد به عنوان مسجد “پیر پنهان” به نقلی دیگر “امامزاده پانون” باقی مانده است.

در نقاشی سیاحان اروپایی این گنبد بزرگ دیده می شود، که نباید با گنبد قیصریه اشتباه گرفته شود.

دیوانخانه (درحال حاضر اثری از آن وجود ندارد).

در زمان سلجوقیان، مقر حکومت و در واقع خانه حاکم شهر، در کنار میدان اصلی شهر (یعنی همان میدان منتهی به بازار قیصریه) بوده است.

در طراحی شهری، میدانی لحاظ می شود که به عنوان نقطه اصلی گسترش شهر تلقی می شود. «میدان بازار قیصریه»  با چنین کارکردی در مرکز لارستان و در وسط شهر قدیم لار قرار گرفته است. این میدان با مجموعه عناصر و عملكردهای سياسی، مذهبی، اقتصادی، توريستی و تفريحی از شهرتی چشمگير برخوردار است.

در گذشته با توجه به قرارگرفتن میدان در مجاورت بازار قیصریه و کاروانسراهای نو، گلشن و بازرگان (موغلی)، به عنوان بارانداز استفاده می شده است و در دوره ای نیز به عنوان میدان دست فروشان مشهور بوده است. این مکان که ۵۵  متر در ۱۱۰ متر مساحت دارد، در ابتدا چهار در داشته که دو در از ضلع شمالی (دالان قصابی و دالان مسگری) و در دو طرف ورودی بازار، یکی دیگر در ضلع غربی (دالان گلشن یا سنگ آبی) و دیگری در شرق بوده است.

میدان از طرف شرق به خیابان آیت الله طالقانی و از غرب به خیابان ۱۷ شهریور منتهی می شود.

شباهت ها و تفاوت های قدیمی ترین میدان لارستان با میدان امام اصفهان

شباهت ها:

سازه های تاریخی، مذهبی و فرهنگی که در هر دو میدان مشترک است: در اطراف این دو میدان تمام امکانات اولیه از قبیل بازار مثل بازار قیصریه، مغازه ها، مساجد مثل مسجد چهار برکه(مسجد موحدی) مسجد فضل الله خانی، مسجد میر عبدالعظیم، حسینیه راستی در میر عبدالعظیم، حمام میر ، سرویس بهداشتی، دالان ها، همانند دالان سنگ آبی، دالان مسگری، دالان قصابی و دالان بازرگان و کاروانسراهای نو، گلشن و بازرگان و کاروانسرای بنی زمانی (تخریب) که هم اکنون بانک ملی شعبه میدان است.

تفاوت ها:

در قسمتی از میدان امام اصفهان، چهار باغ وجود دارد. در اطراف میدان و قیصریه لار نیز باغ ها وجود داشته که هم اکنون اثری از آن نیست.

در اطراف میدان امام اصفهان برکه و دهنشیر وجود ندارد در صورتیکه در داخل میدان شهید نصیری، چهارحلقه برکه در خود میدان بوده(در حال حاضر یک برکه باقی مانده) در اطراف میدان و بازار قیصریه برکه مسگری(تخریب) برکه آب فروشان، چهار برکه موحدی و برکه قنبربیگی و دهنشیر قنبربیگی و دهنشیر چهار برکه موحدی وجود دارد.

میدان امام اصفهان و بازار آن به ثبت سازمان بین المللی یونسکو رسیده در حالی که میدان و بازار قیصریه لارستان با همه مشترکات و شباهتهایی که ذکر شد؛ یک تابلو ندارد.!

ادامه دارد…

نگارنده: صمد کامجو

عکس: علیرضا محتشمی

نوشته شده در تاریخ:دوشنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۱ ساعت ۷:۲۹ق.ظ