«کاسه» گدایی برای «قابلمه» خالی!/ نقدی بر اختتامیه جشنواره تئاتر «لاد»

انتشار در۲۱ شهریور ۱۳۹۶ ساعت ۷:۱۷ ق.ظ سرویس:عناوین اصلی 12 دیدگاه 298 بازدید

«کاسه» گدایی برای «قابلمه» خالی!/ نقدی بر اختتامیه جشنواره تئاتر «لاد»

حمید منشی: پیش از هرچیز لازم است نگارنده تاکید کند این نوشتار نه از روی تفنن، فضل فروشی یا یقه گیری که بر اساس دغدغه و علاقه مندی به هنر تئاتر است. تئاتری که علیرغم تلاش هنرمندان عزیز این رشته، دردمندانه باید گفت در این شهر در بهترین حالت روندی تکراری و غیرتکاملی پیدا کرده که نتیجه قهری آن نیز «افت کیفیت فنی»، «ریزش مخاطب» و «حاشیه گرایی» است.

ولع تمام نشدنی برگزاری «جشنواره» با پسوندهای دهان پرکن «استانی» و «منطقه ای» و «کشوری» هم که معمولا باعث می شود به اندازه این عناوین به الزامات آن توجهی نشود. بگذریم از اینکه در بعضی دوره ها نیز هیچ اثری از لارستان در آن شرکت نکرد و شد جشنواره ای برای دیگران باحضور دیگران در شهر ما و با هزینه ما!

چند روز قبل نیز جشنواره تئاتر «لاد» با برگزاری مراسم اختتامیه به پایان رسید. هرچند نباید منکر زحمات گروه برگزارکننده آن بود اما مراسم مورد اشاره که در واقع باید ویترین آبرومند و عصاره جشنواره در حضور هنرمندان مهمانِ دیگر شهرها باشد، با کیفیتی نازل اجرا شد. از تاخیر در اجرای برنامه و توپوق های متعدد در سخنرانی مسئول ارشاد و ناهماهنگی دو مجری «تین ایجر» مراسم و بیانیه عوامانه هیئت داوران و افتخار رئیس شورای شهر به ندیدن تئاتر طی سی سال از عمر خود و… که بگذریم چند نکته در آن نیازمند دقت و آسیب شناسی است:

اول؛ شاید نخستین بار بود که اختتامیه یک جشنواره به اصطلاح «منطقه ای» تئاتر در سالن کوچک و ۷۰ نفره فردوسی یا همان «استاد جمالی» برگزار می شد. این امر بی شک نشانگر اطلاع بانیان جشنواره از استقبال قلیل مخاطبان و عدم جذب بدنه مخاطب در شهر است که حتما باید دلایل آن در فرصتی مناسب بررسی گردد. ناگفته پیداست همین تعداد حاضر در مراسم نیز از هنرمندان تئاتری شرکت کننده در همین جشنواره بودند. در این مورد بی شک تبلیغات ضعیف جشنواره در فضای شهر، انعکاس ضعیف جشنواره در رسانه ها و کانال های محلی و… موثر بودند که در واقع غیر از بانیان جشنواره نقدی بر نگارنده و همکاران رسانه های نیز محسوب می شود. خلاصه اینکه برخلاف عنوان پرطمطراق منطقه ای بودن جشنواره، تبلیغات میدانی و مجازی، تعداد تماشاچیان و البته کیفیت مراسم پایانی به هیچ عنوان توقعات را برآورده نکرد.

دوم؛ سخنان «جمشید طاهریان» دبیر جشنواره در این مراسم تکان دهنده و قابل تامل است. وی ضمن اعتراض به مسئولان غالبا کم کار و غیرفرهنگی شهرستان بارها این جمله را تکرار می کند که برای اجرای جشنواره اجبارا «کاسه گدایی» به دست گرفته است! این سخن طاهریان درحالی مطرح می شود که چند دقیقه قبل مسئول محترم ارشاد از واگذاری امور جشنواره به بخش خصوصی و برون سپاری آن می گوید. در این باره نیز لازم است به چند پرسش پاسخ داد:
اول اینکه در معنای عام، واگذاری امور جشنواره به یک پیمانکار یا شرکت لابد باید با انعقاد قرارداد و پرداخت تمام یا بخشی از هزینه ها باشد! مگر اینکه منظور مسئول محترم ارشاد از واگذاری مسئولیت و اجرای جشنواره، واگذاری همین «کاسه گدایی» باشد!

دوم اینکه در واگذاری امور به بخش خصوصی، «کیفیت» برنامه باید تضمین شود تا جشنواره ای که ۱۴ پله از آن طی شده اگر نه پیشرفتی در آن نباشد حداقل به عقب بازنگردد و در این صورت چه افتخار و التزامی است که امور جشنواره واگذار گردد؟! آن هم در شرایطی که غالب امکانات جشنواره همچنان دولتی است! و اینجاست که این ذهنیت ایجاد می شود که متولیان ارشاد بیشتر برای راحتی و فراغت خود از مسئولیت های سخت و دشوار اجرایی از شعار «برون سپاری» امور استفاده می کنند! چون در غیر اینصورت بجای «جمشید طاهریان» باید کارکنان محترم ارشاد همین راه را می رفتند.

سومین موضوع درباره سخنان طاهریان که انتقاد و اعتراض و به قول خودش «نق زدن» از عدم همکاری ها با اوست به «اصل» اجرای جشنواره بر می گردد؛ لطفا یکی پاسخ دهد چه اصراری است به برگزاری جشنواره وقتی نه بودجه آن مهیاست، نه آثار فاخری در آن دیده می شود، نه آموزشی در کار است و از همه مهم تر اینکه حداکثر ۷۰ نفر مخاطب دارد!

اما پیشنهاد نگارنده چیست؟

بی شک نقطه قوت این جشنواره اجرای متعدد آثار نمایشی دیگر شهرهاست که باعث می شود هنرمندان تئاتری لارستان و مخاطبان این منطقه ضمن آشنایی با هنرمندان دیگر مناطق، آثار آنها را نیز ببینند. در این جشنواره اما به گواه غالب افراد سه یا چهار اثر ارزشمند و قابل توجه ارائه شد که البته بنا به فشردگی برنامه ها حداکثر دو اجرا در یک روز داشتند و شاید همین امر باعث شد تا غالب علاقه مندان نتوانند اثر مورد نظر خود را تماشا کنند.

در این مورد پیشنهاد می شود گروه های تئاتری قوی و معتبر در مناطق مختلف شناسایی شوند و در طول سال از آنها برای اجرا در لار دعوت گردد تا بجای اجرای یک روزه در جشنواره، چندین روز را اختصاص دهند. حتی امکان بلیط فروشی نیز مهیا باشد تا در کنار کمک های ارشاد، از این منبع نیز منتفع گردند. این کار همچنین باعث می شود تعداد بیشتری از علاقه مندان امکان تماشای آثار ارزشمند را داشته باشند و آثار فاخر بجای یک مدت زمان محدود، در طول سال پخش و صحنه تئاتر لارستان همواره با آثار معتبر و قوی مشغول باشد.

این راه حل می تواند در وضعیت کنونی هم باعث آشتی مخاطبان با صحنه تئاتر باشد، هم از گروه ها حمایت و هم شأن هنرمندان عزیز و محترمی مثل «جمشید طاهریان» حفظ گردد.

و در پایان نیز به جمشید طاهریان مشفقانه پیشنهاد می کنم وقت و انرژی و توان خود را بجای «نق زدن»های تمام نشدنی، بجای سر و کله زدن با مسئولانی که غالبا بجای مرهم درد، علت دردند! و بجای کوچک کردن خود با گرفتن «کاسه» و دادن «اعتبار»! به «مطالعه»، «تالیف» و «کارگردانی» بپردازد و در یک کلام «قدر» خود را بداند!