سلبریتی ها جانشینان روشنفکران

انتشار در۱۳ شهریور ۱۳۹۶ ساعت ۱۲:۲۵ ق.ظ سرویس:یادداشت بدون دیدگاه 21 بازدید

سلبریتی ها جانشینان روشنفکران

احمد خضری: در دانشگاه استادی داشتیم که می گفت: روشنفکری از آن سوی اروپا و به ویژه از کشور فرانسه به ایران وارد شده است و اصطلاح انتلکتوئلیته در میان جامعه باسوادان رواج یافت. وی می افزود پس از چندی به دلیل گرایش اهل قلم به واژگان ادبیات عرب، اصطلاح انتلکتوئلیته غربی به واژه «منورالفکر» تغییر یافت و نوعی جدائی بین قشر تحصیلکرده و سایر مردم به وجود آورد.

بعدها این اصطلاح و واژه ها به روشنفکری تبدیل شد. اصطلاح روشنفکر در جامعه ورد زبان ها گردید و وقتی می خواستند از کسی تعریف و تمجید کنند واژه روشنفکر را درباره او به کار می بردند و اکنون نیز می برند.

غرض از نگارش این مقاله این است که در دهه های گذشته در کشور ایران افراد تحصیلکرده با وجود تحصیل در برخی رشته های غیر مرتبط با حوزه «مردم شناسی» به حد یک کارشناس مردم شناسی حرفه ای توانائی درک و موقعیت های اجتماعی را داشتند. که این خود به دلیل بهره گیری از جنبش روشنفکری بود که آنان را وادار به بیشتر فهمیدن و درست فهمیدن می کرد. به یاد دارم کسانی که وارد دانشگاه می شدند و عنوان دانشجوئی را یدک می کشیدند موظف بودند که با کسب صفت روشنفکری به دانش و اطلاعات خویش بیفزایند این دانشجویان همواره خود را در محافل ادبی، هنری و سیاسی جا داده و پیوسته در مقام کسب اطلاعات و دانش بیشتر بودند. دانشجویان دهه های پیش پیوسته با تماشای فیلم های خوب، نمایش های ارزنده و شرکت در مجالس سخنرانی به نقد و مباحثه می پرداختند. آنان علاوه بر کتب و جزوات درسی در پی مطالعه سایر کتابهائی بودند که توسط دانشجویان و با اساتید به آنان معرفی می شد. اما امروزه، رکود اندیشه در بخشی از جامعه ما فراگیر شده است.

چون بهترین و بزرگترین اندیشمندان ما در بعضی موارد در برهوت مخاطب به سر برده ولی لمپن های فرهنگی با توشه بی خبر از مردم شناسی در قامت یک روشنفکر همه چیزدان سعی در ارائه پزهای منورالفکری می کنند و بعضاً لشکری بزرگ از دنبال کنندگان را مشتاق به دنبال خود می کشانند. متاسفانه بعضی از جماعت «سلبریتی» پای در رکاب روشنفکری نهاده و درباره مهمترین مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و … اظهارنظر می کنند. این است که هشدار «رکود و ابتذال اندیشه» وجود دارد. آمار هشدار دهنده زوال مطالعه کتاب، مدرک گرائی در میان اقشار آکادمیک، سرقت علمی، تقلید از سلبریتی ها نشانگر هشدار به آغاز عصر ابتذال اندیشه در جامعه است. امروزه مقاومت در مقابل فهمیدن، بخشی از رفتار پیروان سلبریتی هائی است که خود را شبیه روشنفکران کرده اند. به دیکر سخن باید گفت: که سلبریتی ها یا همان چهره های شاخص ورزشی، هنری و یا هر فرد پرطرفدار جنجالی بر صندلی روشنفکری ۲۰۰ ساله ایران نشسته اند و ذهن تنوع طلب جوانان را به دنبال تغذیه خود از طریق رویت و تقلید حرکات خودشان قرار داده اند. در حال حاضر اقشار متوسط جامعه ما نسبت به برخی اتفاقات اطراف خود شاید بی تفاوت شده یا دردمندی خود را نمایش گونه به رخ دیگران می کشند که باید در این مورد بیشتر بررسی کرد. در پایان باید گفت که پیروی محض از سلبریتی ها بدون تفحص و تحقیق نمی تواند ما را به سر منزل مقصود برساند و ممکن است اگر جامعه سلبریتی زده شود ابتذال و رکود فکری فراگیر گردد. و راه چاره در این است که جوانان ما باید مطالعه و تحقیق کنند و سرانجام بیندیشند.