چرا خانه و سابات ۱۵۰ ساله لار دو ساله خراب شدند؟

صمد (یعقوب) کامجو:تخریب سابات بی بی ماهک و خانه تاریخی شریفی واکنش های اعتراضی زیادی را از طرف فعالان شبکه های اجتماعی و میراث دوستان بوجود آورد و خواهان پیگیری این موضوع از مسئولان شهر شدند.

سابات بی بی ماهک توسط پیرزنی به نام سیده بی بی موهک فرزند سید محمد، برادر سید جعفر(شهیدیان) سازنده بزرگترین برکه سقف دار منطقه،  احداث می شود.

این سابات در خیابان حاج غفوری در مجاور منزل تاریخی شریفی در محله قنبربیگی شهر قدیم لار واقع و تنها سابات باقی مانده دارای طاق خشت خام محسوب می شد که از نظر اعیانی متعلق به منزل شریفی و از نظر عرصه متعلق به شهرداری لار بود. (چون در محل گذر مردم واقع بود)

خانه تاریخی و زیبای شریفی نیز یکی از معدود خانه های چهار فصلی که دارای اتاق سه دری و پنج دری و سرداب، تالار وصفه و  اُرسی و… بود. حوض و باغچه های بزرگ و درختان نخل هم زینت بخش حیاط بزرگ خانه بودند و به جرات می توان گفت حتی از خانه تاریخی محمودی لار نیز زیباتر بنظر می رسید.

این خانه و سابات نزدیک به ۱۵۰ سال قدمت داشتند که با انواع بلایای طبیعی مثل زلزله و باران و طوفان مقاومت از خود نشان داده بودند ولی متاسفانه طی همین دو سال اخیر دچار چنان بلایی شدند که اینک نابود و به خاطرات سپرده شدند.

و اما تا جایی که اطلاع داریم، «قدمت و تاریخی بودن» این بناها از طرف اداره میراث فرهنگی لارستان کتبا به اطلاع مالک رسانده شده بود و طی نامه های متعدد  شهرداری لار نیز به مالک اخطار داده بود که باید برای حفظ بنا تمهیداتی صورت دهند ولی جای تعجب دارد که در یک روز تعطیل و بدور از چشم یگان حفاظت اداره میراث فرهنگی لارستان و گشت شهرداری لار این دواثر ارزشمند با خاک یکسان می شود!

سوالی که برای مردم می ماند این است که چرا خانه و ساباتی که نزدیک به ۱۵۰ سال قدمت دارد طی دو سال اینگونه مورد بی مهری قرار می گیرد؟ (عکس ها را مقایسه فرمایید)

با توجه به اینکه اداره میراث فرهنگی لارستان و پایگاه فرهنگی شهر لار متولی حفظ آثار تاریخی هستند و همچنین شهرداری لار متولی مسائل شهر است برای مردم مشخص نیست که چه فرد یا ارگانی مجوز تخریب را صادر کرده است؟ و آیا در صورت داشتن دستور تخریب روال قانونی آن طی شده است یا خیر؟

مردم از مسئولین ذی ربط می خواهند در برابر اینگونه تخریب ها که باعث نابودی هویت یک شهر می شود ایستادگی کنند و از طریق مراجع قانونی پیگیر شوند. اگر بی تفاوت از این موضوع رد شدند مطمئنا فردا و فرداها خانه هایی همچون خدنگ، معزی، فرشادی و…  همچنین سابات ها و حمام ها و برکه های دیگر نیز همین سرنوشت تلخ را خواهند داشت.

و اما راهکارهایی که در این موضوع پیشنهاد می گردد:

۱)از طرف اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی استان فارس و اداره میراث فرهنگی لارستان و پایگاه فرهنگی شهر لار ضمن اطلاع (نامه کتبی) به مالکان منازل تاریخی و زیبا، منازل و سابات ها و برکه ها و حمام ها را سریعا به ثبت اضطراری کشور برسانند.

۲)از اداره میراث فرهنگی لارستان، پایگاه میراث شهر لار، شهرداری لار، شورای اسلامی شهر لار و کمسیون ماده پنج تقاضا می شود که تحت هیچ شرایطی با تغییر کاربری اینگونه آثار موافقت نکنند و مالک را به احداث بنا با همین سبک موظف سازند.

مطمئن باشید تحقق این پیشنهادات هم برای مالک و هم برای شهر مفید و سودآور است چرا که در لارستان با این وجود که آثار تاریخی زیادی از قبیل بازار قیصریه، باغ نشاط، حمام، سابات، پل، قلعه و… وجود دارد ولی یک خانه تاریخی مناسب از نظر فنی و فیزیکی وجود ندارد که مثلا گردشگران و مهمانان بتوانند چند شب در آن استراحت کنند.

با احداث و احیای مجدد این خانه سنتی و تاریخی که در مکان مناسبی هم واقع شده می توان به عنوان «بوم گردی» بهره برداری اقتصادی نیز بعمل آورد و صنعت توریسم در منطقه را گشترش و احیا نمود.