جایگاه لارستان از زبان پیشکسوتان/ بخش نخست

انتشار در۱۹ مرداد ۱۳۹۶ ساعت ۱۲:۰۰ ب.ظ سرویس:برگزیده ها بدون دیدگاه 44 بازدید

سلسله گزارش‌ها و دیدارهای رییس شورای اسلامی شهرستان (۱)

جایگاه لارستان از زبان پیشکسوتان…

دانیال افتخاری: همنشینی با پیران دهر، فرزانگان و پیشکسوتان همیشه خوب و مفید است؛ به‌ویژه آنکه جوانی باشی متعلق به دنیایی دیگر و مقتضیاتی دیگر. شنیدن از شرایط اجتماعی و فرهنگی قدیم و شیوه خاص زندگی مردمان سال‌های دورِ این سرزمین شیرین است. گاهی هم می‌تواند توشه‌ای مفید برای این روزگار باشد.

***

حاج سید علی صحبتی مردی روشن‌روان و خوش‌زبان است که آثار پیری تنها در چهره‌اش نمایان شده اما سرزنده و بانشاط به‌نظر می‌رسد؛ به گفته خودش روزها یکی دو ساعت بیرون از منزل پیاده‌روی می‌کند.

پیرمرد ۹۰ ساله‌ی هم‌صحبت ما، هرچند اندکی از خاطرات و جزئیات اتفاقات گذشته را فراموش کرده، اما به‌خوبی و کامل به سؤالات پاسخ می‌دهد. مهمان ویژه‌ی خانه‌اش یعنی یعقوب موحدی را دقیق نمی‌شناسد اما از حضور او برای این گفت‌وگوی صمیمانه سپاسگزاری می‌کند.

این فرهنگی پیشکسوت بیش از ۷۰ سال پیش در همین شهر- که از خانه‌ها و بناهایش اکنون چیز زیادی باقی نمانده- معلمی را آغاز کرده؛ شغلی که حاج سید علی در صحبت‌هایش چندین بار با افتخار از آن یاد کرد و از آن دوران ۳۱ ساله راضی و خرسند بود.

او می‌گوید: «مردم آن زمان لار با توجه به شرایط حکومت رژیم گذشته، نسبت به معلمان دولتی دید خوبی نداشتند…» مقصود سید از معلم دولتی، فارغ التحصیلِ دانشسرای مقدماتی نظام در آن سالها بود که خودش حدود سال ۱۳۲۵ آن را به اتمام رساند تا برای آموزش فرزندان این شهر به زادگاهش بازگردد.

نخستین مدرسه‌ای که در آن درس خوانده را به یاد نمی‌آورد، البته خودش می‌گوید پیش از آن به هیچ مکتبی نرفته است. اما آن اسمی که بیشتر به یاد دارد، دبستان «انوشیروان» است؛ نخستین مدرسه‌ای که در آنجا آموزگار و مدیر بوده است. پس از آن به مدرسه‌ای تازه تأسیس در محله‌ی «آردفروشان» منتقل شده است. نحوه رفتار و درس خواندن دانش‌آموزان قدیم را این‌طور توضیح می‌دهد: «اکثر بچه‌ها اخلاق و رفتار خوبی داشتند و مطیع بودند، بیشتر به دنبال درس خواندن بودند و رابطه آنان با معلمان خوب بود.» البته به صراحت می‌گوید که گاهی از تنبیه، حتی تنبیه فیزیکی با چوب هم استفاده می‌کرده است!

وقتی از او خواستیم توصیه یا نصیحتی برای کودکان و نوجوانان امروز داشته باشد، گفت: «بچه‌ها باید با دعا و عبادت و قرآن رابطه‌ی محکم و خوبی داشته باشند و سعی کنند در زندگی اخلاق نیک و اسلامی را رعایت کنند».

حاج سید علی از سادات با اصالت لارستان است که ۴ دختر و ۳ پسر دارد؛ یکی از این فرزندان پسر هنگام گفتگو در کنار پدر است و بعضی صحبت‌هایش را تأیید یا تصحیح می‌کند. علاقه خودش و میراثی که از پدر و جدش به او رسیده، سبب رو آوردنش به کار کشاورزی شده است، که به‌ویژه پس از بازنشستگی (در سال ۱۳۵۶) خود را به آن مشغول کرده است.

اما وقتی از وضعیت شهر و شهرستان در آن سالها می‌گوید حس افتخار و در کنارش اندکی تأسف دارد… چه اینکه حاج علی صحبتی در اوایل خدمتش در آموزش و پرورش، نماینده آموزش و پرورش «بستک» در اداره لارستان بوده و بستک هم یکی از بخش‌های کوچک تابعه لارستان به‌شمار می‌رفته است. این معلم با اخلاق و مؤمن، از آن دوران به نیکی یاد کرد و فعالیت‌هایش را مثبت و مفید خواند. احترامی که مردم روستاهای آن منطقه برای این سید قائل بوده‌اند و حضور صمیمانه‌اش در جمع مردم حتی در نمازهای جماعت اهل سنت، از سویی پیوند دیرینه و دوستی تشیع و تسنن منطقه لارستان بزرگ از سال‌های دور را نشان می‌دهد و از سوی دیگر بزرگی و وسعت این منطقه جنوبی کشور را به ذهن می‌آورَد.

علی آقا صحبتی حتی بسیاری از کتاب‌های درسیِ آن دوران را داشت و از لابلای آنها خاطرات و نام دوستان، شاگردان و معلمانش را به یاد می‌آورﹾد. باقر باقرزاده نام تنها همکار اوست که در خاطرش مانده و سید جعفر شهیدیان هم یکی از دهها شاگرد اوست که بیشتر به یاد دارد و او هم آموزگارش را پس از سالها یاد می‌کند. همچنین در ۳۱ سال حضورش در آموزش و پرورش لارستان، تنها نام آقای منصوری فسایی را به عنوان یکی از رؤسای این اداره به یاد می‌آورَد. از همکارانش هم نام آقای زرآور را ذکر می‌کند چرا که فردی خوش اخلاق و مؤمن بوده است.

این معلم خوش صحبت وقتی از ویژگی‌های زندگی مردم قدیم لار سخن می‌گفت، از دیانت، پاکی و انصاف آنان یاد می‌کرد و از شرایط کنونی جامعه چندان راضی نبود و بعضی رفتارهای اجتماعی و فرهنگی مردم را دور از شأن این شهرستان دانست.

در پایان صحبت‌ها، حاج سید علی نصیحتی هم برای معلمان و فرهنگیان می‌کند؛ اینکه خدا و آخرت را در نظر بگیرند، در کار خود انصاف و اخلاق را در اولویت قرار دهند و همنشینی با قرآن و دعا و عبادت را مهم بشمارند.